Συνέντευξη του μήνα – Αλεξάνδρα Καρανικολού

(Μεταφράστρια-υποτιτλίστρια)

Y: Πείτε μας λίγα λόγια για σας. Πώς βρεθήκατε στο χώρο του υποτιτλισμού και με τι ασχολείστε σήμερα;

Α.Κ.: Βρέθηκα στον χώρο του υποτιτλισμού πριν από 20 χρόνια, ξεκινώντας καθαρά ερασιτεχνικά. Δεν είχα κάνει σπουδές μετάφρασης ή υποτιτλισμού. Είχα σπουδάσει Χημεία και δίδασκα τα σχετικά μαθήματα σε σχολεία. Προσέγγισα όμως μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες υποτιτλισμού στην Ελλάδα, δέχτηκαν να μου δώσουν δοκιμαστικό, το πέρασα και ξεκίνησα. Σε λίγους μήνες είχα ενταχθεί στους μόνιμους εξωτερικούς συνεργάτες της εταιρείας.

Y: Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση στο έργο του υποτιτλισμού (διαδικασία, γλώσσα, εργαλεία, κ.λπ.);

Α.Κ.: Ο υποτιτλισμός παρουσιάζει αρκετές προκλήσεις, που ίσως είναι άγνωστες σε όσους θεωρούν ότι είναι μια πανεύκολη δουλειά, που μπορεί να γίνει από τον καθένα που είναι λειτουργικά γλωσσομαθής. Καταρχάς, χρειάζεται να έχεις άριστη γνώση και της ξένης γλώσσας και της ελληνικής. Τα τραγικά ή κωμικοτραγικά λάθη που εντοπίζουμε στους υποτίτλους οφείλονται κυρίως στο γεγονός ότι δεν είναι τελικά τόσο εύκολο για τον καθένα να καταλάβει τι ακριβώς λέγεται, αλλά και να το αποδώσει σε σωστά ελληνικά.

Δεύτερη πρόκληση είναι η στενότητα του χρόνου. Σπανίως ένας υποτιτλιστής έχει στη διάθεσή του πολλές μέρες για να ολοκληρώσει έναν υποτιτλισμό. Αλλά ακόμα κι αν είχε απεριόριστο χρόνο, οι αμοιβές είναι τόσο συμπιεσμένες που δεν συμφέρει κανέναν να ασχολείται πολλές μέρες με μία ταινία. Όσο για τα εργαλεία, οι μεγάλες ξένες εταιρείες δίνουν το δικό τους ιδιωτικό λογισμικό στους συνεργάτες τους, άρα δεν υπάρχει πρόβλημα. Αν όμως θελήσει ένας υποτιτλιστής να αγοράσει κάποιο εμπορικό λογισμικό υποτιτλισμού, οι τιμές είναι συνήθως απαγορευτικές.

Y: Πώς θα περιγράφατε τη σημερινή κατάσταση στον κλάδο;

Α.Κ.: Η σημερινή κατάσταση δεν είναι πολύ ενθαρρυντική. Προσπαθώντας να συμπιέσουν το κόστος τους, οι εταιρείες υποτιτλισμού έχουν ρίξει τις αμοιβές σε αρκετά χαμηλά επίπεδα. Κάποιες εταιρείες μάλιστα άνοιξαν και μετά από λίγο καιρό έκλεισαν αφήνοντας απλήρωτους τους συνεργάτες τους, επειδή νόμισαν ότι θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν την πολύ φτηνή (και τελικά απλήρωτη) εργασία ερασιτεχνών.

Y: Ποια συμβουλή θα δίνατε στους νέους επαγγελματίες του χώρου;

Α.Κ.: Να προετοιμάζονται όσο καλύτερα μπορούν πριν αποφασίσουν να ασχοληθούν με τον υποτιτλισμό. Δεν είναι εύκολη δουλειά, ούτε απλό χόμπι. Να μην υποτιμούν τον εαυτό τους και τη δουλειά τους δεχόμενοι εξευτελιστικές αμοιβές. Να συμβουλεύονται τους μεγαλύτερους συναδέλφους τους σε φόρουμ μεταφραστών και να ζητούν τη βοήθειά τους. Και τέλος, μια συμβουλή που ισχύει για όλους τους μεταφραστές: κανένας μας δεν είναι παντογνώστης, και το Διαδίκτυο είναι ο καλύτερος φίλος μας.

Interview of the month – Alexandra Karanikolou 

(Translator-visual media translator)

Y: Tell us a little bit about yourself. How did you decide to take up subtitling and what do you do today?

Α.Κ.: I went into subtitling 20 years ago, as an amateur. I had never studied translation or subtitling. My degree was in Chemistry and I was teaching Chemistry classes at schools. However, I approached one of the biggest subtitling companies in Greece and they agreed to let me do a try out. I passed the test and started working. Within a few months I was among the company’s permanent freelance collaborators.

Y: What is the biggest challenge in subtitling (process, language, tools, etc)?

Α.Κ.: Subtitling involves a number of challenges, which may come as a surprise to those who consider it a very easy job that can be done by anyone who speaks languages to a satisfactory level. First of all, you must have excellent knowledge of both the foreign language and Greek. The pitiful or rather funny mistakes we often spot when reading subtitles are mainly due to the fact that clearly it is not so easy for anyone to understand what is being said and to translate it in a way that makes sense in Greek.

The second challenge is that of time; subtitling professionals rarely have many days to finish a subtitling job. But even if they had the time, the fees are so low that it doesn’t make sense for anyone to spend many days in subtitling a movie. As for the tools, the biggest foreign companies offer their own private software to their collaborators, so there is no problem there. However, if someone wants to buy their own subtitling software, usually the prices are extremely high.

Y: How would you describe the situation in the subtitling industry today?

Α.Κ.: The situation today is not very encouraging. In an effort to reduce their costs, subtitling companies have dropped their pay to very low levels. Some companies even closed down shortly after they opened and never paid their collaborators, because they figured they could take advantage of the very cheap (and in the end, unpaid) work of amateurs.

Y: What advice would you give to the young professionals in the industry?

Α.Κ.: I would advise them to be as well-prepared as possible before they decide to go into subtitling. It is not an easy job, nor a mere hobby. They should not underestimate themselves or their work by agreeing to humiliating fees. They should consult their more experienced colleagues in translator forums and ask for their help. And finally, a piece of advice that is useful to all translators: remember that nobody knows everything and that the Internet is our best friend.