To read this article in English, click here.

Τελευταία γίνεται αρκετά λόγος (και καλώς, θα προσθέταμε) για την ορατότητα του μεταφραστή. Το επάγγελμα αυτό έχει περάσει πολύ χρόνο στο σκοτάδι, κάτι που θα έπρεπε να μας εκπλήσσει δεδομένης της σημασίας, της χρησιμότητας και της ευρείας εφαρμογής του. Ευτυχώς, σήμερα η κατάσταση φαίνεται να αλλάζει. Οι μεταφραστές βγαίνουν από το καβούκι τους και αρχίζουν να διεκδικούν τη θέση που τους αξίζει στο επαγγελματικό στερέωμα.

Για να καταφέρουμε να αυξήσουμε την προβολή του επαγγέλματος στο ευρύ κοινό, πρέπει όλοι μας να κάνουμε μια προσπάθεια. Στο άρθρο αυτό σας προτείνουμε μερικές ιδέες για το πώς να βάλετε το δικό σας λιθαράκι.

1. Μιλήστε γι’αυτό

Ο καλύτερος τρόπος να μοιραστείτε τη σημασία, τις δυσκολίες αλλά και τις χαρές της μετάφρασης με τον έξω κόσμο είναι να μιλήσετε γι’αυτές. Πώς;

Το πιο απλό είναι γράφοντας άρθρα σε ιστολόγια (δικά σας, επαγγελματικών ενώσεων στις οποίες ανήκετε, ή και ιστολόγια άλλων μεταφραστών).

Αν είστε πιο εξωστρεφείς και τολμηροί, ή κινείστε στον ακαδημαϊκό χώρο, μπορείτε να επιδιώξετε να κάνετε παρουσιάσεις σε συνέδρια και εκδηλώσεις. Εκτός από την προβολή του επαγγέλματος, αυτό θα σας εξασφαλίσει και την ατομική σας προβολή, και άρα θα σας βοηθήσει να βρείτε νέους πελάτες και να διατηρήσετε αυτούς που έχετε. Σήμερα οι εκδηλώσεις σχετικά με τη μετάφραση είναι εκατοντάδες, και σε πολλές μπορείτε να υποβάλετε πρόταση για παρουσιάσεις. Αν έχετε κάτι ενδιαφέρον να πείτε, τολμήστε το και δεν θα χάσετε! Πέραν των μεταφραστικών εκδηλώσεων, η συμμετοχή σε κλαδικά συνέδρια, εκθέσεις, εκδηλώσεις είναι πολύ σημαντική για την αύξηση της ορατότητας του επαγγέλματος. Το ίδιο ισχύει και για τη συμμετοχή και συνδιαλλαγή με άλλους επιχειρηματίες σε co-working spaces, start up event και επιχειρηματικές εκδηλώσεις.

Τέλος, μη διστάζετε να μιλάτε για το επάγγελμα της μετάφρασης με φίλους και γνωστούς. Ο περισσότερος κόσμος δεν γνωρίζει τι θα πει πραγματικά μετάφραση και μεταφραστής, και συνδέει σε μεγάλο βαθμό το επάγγελμα με τη λογοτεχνική μετάφραση και τη διερμηνεία. Εξηγήστε τους όλες τις εφαρμογές της μετάφρασης στον σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο κόσμο, από τα εγχειρίδια συσκευών ως τα κείμενα διεθνών οργανισμών και τους υπότιτλους στις αγαπημένες τους σειρές και ταινίες. Απαντήστε με υπομονή σε σχόλια τύπου “μα γιατί χρειάζονται ειδικές σπουδές, αφού με ένα λεξικό ο καθένας μπορεί να μεταφράσει” και δώστε κάποια παραδείγματα από την εμπειρία σας που καταρρίπτουν αυτόν τον κουραστικό μύθο. Οι απανταχού μεταφραστές θα σας ευγνωμονούν!

Γενικά, η εξωστρέφεια και η ενεργή συμμετοχή σε πρωτοβουλίες, ομάδες ανθρώπων, κοινότητες βοηθάει. Αναδείξτε την πρόσθετη αξία της μετάφρασης και των γνώσεών σας για τη γλώσσα και το πολιτισμό σε διάφορα πλαίσια.

2. Συμμετέχετε σε εκδηλώσεις για τη μετάφραση

Αν η ιδέα της παρουσίασης ή ομιλίας μπροστά σε κοινό δεν σας ενθουσιάζει, μπορείτε παρόλα αυτά να συμβάλετε στην προώθηση του επαγγέλματος συμμετέχοντας σε σχετικές εκδηλώσεις. Η συμμετοχή σας δεν χρειάζεται να είναι μόνο παθητική: αναλάβετε τη διοργάνωση ή συνδιοργάνωσή τους, προσφερθείτε να βοηθήσετε ως εθελοντές/εθελόντριες και προτείνετε ομιλητές ή θέματα συζήτησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ετήσια πλέον εκδήλωση για τη μετάφραση στο πλαίσιο της Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης.

3. Γραφτείτε σε εθνικές και διεθνείς επαγγελματικές ενώσεις 

Τα πλεονεκτήματα της συμμετοχής σε επαγγελματικές ενώσεις είναι πολυάριθμα. Καταρχήν, οι ενώσεις αυτές σας βοηθούν να ενημερωθείτε και να διεκδικήσετε τα εργασιακά δικαιώματά σας. Κατά δεύτερον, σας προσφέρουν την ευκαιρία να κοινωνικοποιηθείτε, να συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες (έστω διαδικτυακά), να συζητήσετε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε και να δοκιμάσετε να βρείτε κοινές λύσεις. Μάλιστα, κάποιες ενώσεις σας βοηθούν να βρείτε πελάτες, καθώς σας συμπεριλαμβάνουν στα μητρώα τους και οι υποψήφιοι πελάτες μπορούν να σας βρουν με μια απλή αναζήτηση με βάση τις γλώσσες εργασίας σας. Τέλος, σε πολλές περιπτώσεις σας δίνονται ευκαιρίες δια βίου μάθησης με σεμινάρια, webinar, συνέδρια και άλλες εκδηλώσεις. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε ότι το επάγγελμα του μεταφραστή είναι κατεξοχήν μοναχικό, και κάθε ευκαιρία δικτύωσης και συναναστροφής με συναδέλφους πρέπει να είναι ευπρόσδεκτη.

4. Διεκδικήστε τα δικαιώματά σας

Ζητάτε πάντα δίκαιες αμοιβές για την εργασία σας και απορρίπτετε προσβλητικές προτάσεις, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα χάσετε τη δουλειά από τους ανταγωνιστές σας. Αποδεχόμενοι μια εξαιρετικά χαμηλή τιμή που σας προτείνεται από μεταφραστική εταιρεία ή και ιδιώτη, δεν υποβαθμίζετε μόνο τις σπουδές και το επάγγελμά σας, αλλά ολόκληρο τον κλάδο και κατ’ επέκταση το μέλλον σας. Φροντίστε να ενημερωθείτε για το πώς θα υπογράψετε μια δίκαιη σύμβαση με τους πελάτες σας. Οι επαγγελματικές ενώσεις αποτελούν πολύτιμη πηγή σχετικών πληροφοριών.

Αν πρόκειται να μεταφράσετε βιβλίο, απαιτήστε από τον εκδοτικό οίκο με τον οποίο συνεργάζεστε να συμπεριλάβει το όνομά σας στο εξώφυλλο. Ο μεταφραστής είναι αναμφίβολα ένας από τους σημαντικότερους συντελεστές μιας έκδοσης, κι αυτό θα πρέπει να αντικατοπτρίζεται όσο το δυνατόν σαφέστερα στο τελικό προϊόν. Τελευταία, βλέπουμε ολοένα και περισσότερους σοβαρούς εκδοτικούς οίκους να υιοθετούν αυτή την πρακτική στην Ελλάδα, και αυτό είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό και παρήγορο. Ωστόσο, η δυνατότητα αυτή δεν αφορά μόνο τη λογοτεχνία: οποιαδήποτε έκδοση κι αν μεταφράσετε (εταιρικό περιοδικό, ενημερωτικό δελτίο, κλπ), ενημερώστε τον πελάτη σας ότι θα θέλατε να συμπεριληφθεί το όνομά σας στους συντελεστές. Το αξίζετε!

******************************

Taking translation out of the shadows: the visibility of translators

Lately we hear a lot about visibility in our profession, and that’s a good thing. Translation has spent too much time in the shadows, which should be surprising given its significance, usefulness and widespread use. Thankfully, things appear to be changing. Translators are coming out of their cocoon and are starting to claim a well-deserved prominent position in the professional world.

We must all act to increase our profession’s visibility to the public. In this article, we suggest a few ideas to help you make your own contribution to this collective effort.

1. Talk about it 

The best way to share the importance, challenges and joys of translation with the outside world is simply to talk about them. How? The easiest way is by writing articles for blogs (either your blog or blogs of professional associations or other translators).

Are you rather outgoing and daring or do you work in the academic field? You can submit proposals for presentations in conferences and other events. Besides promoting the profession, this will also help promote you personally, thereby helping you to find new clients and keep the existing ones. There are hundreds of translation-related events today, and many offer the chance to submit proposals for presentations. If you have anything interesting to say, go for it and you won’t regret it!

Apart from translation-related events, participating in sectoral conferences, expos and events is very important to increase your and the profession’s visibility. The same goes for meeting and networking with other entrepreneurs in co-working spaces, start up events and other business events.

Finally, don’t hesitate to talk about your profession with friends and acquaintances. Most people are not familiar with translation and the role of the translator and often equate it with literary translation and interpreting. Explain all the applications of translation in the modern, globalized world, from manuals to international organizations’ documents and movie subtitles. Be patient when confronted with comments such as “but why do you need to study translation? Anyone can translate using a dictionary!” and provide some examples from your own experience that will debunk this over-quoted myth. Translators everywhere will be in your debt forever!

Generally speaking, an outgoing outlook and actively participating in initiatives, groups of people or communities help. Show off the added value of translation and of your knowledge of languages and cultures in various settings.

2. Participate in translation-related events

If the idea of presenting or speaking to an audience is not your cup of tea, you can still contribute to the promotion of translation by participating in sectoral events. Don’t just passively attend them: you can also organize or help to organize them, offer to volunteer and suggest speakers or discussion topics.

3. Become a member of national and international associations

There are many benefits to participating in professional associations. First of all, these associations offer information on your rights and help you assert them. Secondly, they offer you the opportunity to socialize, connect with other professionals (even if it’s online), discuss the problems you’re facing and try to find common new solutions. In fact, some associations even help you find clients through their member lists, where clients can find you by simply searching for translators in your working languages. Finally, in many cases they provide opportunities of lifelong learning through seminars, webinars, conferences and other events. Let’s not forget that being a translator is often lonely, and any opportunity to network and interact with colleagues should be welcome.

4. Assert your rights

Always charge fair fees for your work and reject any insulting offers, even if that means you may lose the job to a competitor. By accepting an extremely low price proposed by a translation company or even a private client, you debase not only your profession and your studies, but the entire industry, and therefore jeopardize your very future. Inform yourself on how you can draw up a fair agreement with your clients. Professional associations are a valuable source of such information.

If you’re going to translate a book, demand to see your name on the cover. Translators are undoubtedly among the most important contributors to an edition, and that should be made as clear as possible in the final product. Lately, we see more and more serious publishers adopting this practice in Greece, which is a very encouraging and comforting trend. However, this doesn’t go only for literature: no matter the type of publication you’re translating (company magazine, newsletter, etc), inform your client that you would like your name to be included in the list of contributors. You certainly deserve it!