Posted on by

Παρατηρώντας τις εξελίξεις στον κλάδο μας και μαθαίνοντας πράγματα για τις επιχειρήσεις, έκανα την παρακάτω σκέψη: οι προσπάθειες των επαγγελματιών μας, ίσως κυρίως στην Ελλάδα, αλλά όχι απαραίτητα μόνο εδώ, εστιάζουν α) στην κατοχύρωση των επαγγελματικών μας δικαιωμάτων και β) στη συνεχή κατάρτιση και βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών μας (ειδικά μέσω σεμιναρίων και νέων τεχνολογιών). Σίγουρα αυτά είναι απολύτως απαραίτητα και οι προσπάθειες που γίνονται κινούνται στη σωστή κατεύθυνση.

Ωστόσο, νομίζω ότι υπάρχει κάτι που έχουμε ίσως δεδομένο, αλλά χρειάζεται την προσοχή και τη συνδρομή μας. Θα ήταν πιστεύω ωφελιμότερο και αποδοτικότερο συνολικά για τον κλάδο να εστιάσουμε, παράλληλα βέβαια με τα ανωτέρω, στην αύξηση της πίτας της μεταφραστικής αγοράς. Τι εννοώ μ’ αυτό; Πρέπει να πείσουμε τις (ελληνικές) επιχειρήσεις, που δεν είναι ιδιαίτερα εξωστρεφείς και δεν είναι διατεθειμένες να πληρώσουν για υπηρεσίες μετάφρασης, ειδικά σε περίοδο κρίσης, για την αξία των υπηρεσιών μας. Πρέπει να διαφημίσουμε τις υπηρεσίες μας και τη χρησιμότητά τους, ώστε όχι μόνο να διατηρήσουμε τους υπάρχοντες πελάτες, αλλά και να κερδίσουμε νέους, που μέχρι τώρα δεν σκέφτονταν, δεν θεωρούσαν απαραίτητο να χρησιμοποιήσουν τις μεταφραστικές υπηρεσίες.

Όπως έγραψα για τα ξενοδοχεία, σε προηγούμενο κείμενο, η μετάφραση συμβάλλει στην αύξηση της προβολής και της εμφανισιμότητάς τους στο διαδίκτυο, το νέο πεδίο ανταγωνισμών και διαφήμισης για τις επιχειρήσεις. Ακόμα και για επιχειρήσεις με μη εξαγωγική δραστηριότητα, η μετάφραση για παράδειγμα της ιστοσελίδας τους προσφέρει σαφή πλεονεκτήματα στη συνολική εικόνα της επιχείρησης. Όσο για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις ή τις επιχειρήσεις που σκέφτονται να στραφούν στην αγορά του εξωτερικού, είναι σαφές ότι δεν γίνονται όλες οι επικοινωνίες στα αγγλικά, οι ετικέτες των προϊόντων, τα συμβόλαια και το προωθητικό υλικό. Ας μη γελιόμαστε, η εσωτερική αγορά δεν έχει χρήματα, αυτό καθιστά αναγκαία τη στροφή των επιχειρήσεων στο εξωτερικό, ειδικά σε αναδυόμενες αγορές όπως η Ρωσία και η Κίνα. Η εξωστρέφεια και ανάπτυξη των επιχειρήσεων είναι εγγενή συστατικά μιας επιτυχημένης επιχείρησης, άλλωστε, όχι μόνο τώρα με την κρίση. Οι επιχειρήσεις που το εφαρμόζουν αυτό έχουν ήδη συγκριτικά πλεονεκτήματα έναντι των άλλων. Η μετάφραση μπορεί να συμβάλει σε τέτοιες δραστηριότητες και θα πρέπει να πείσει και να ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να υιοθετήσουν τέτοιες στρατηγικές, πράγμα που θα συνεπάγεται οφέλη και για τη μετάφραση, αλλά και για τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Η μετάφραση μπορεί να μεσολαβήσει επωφελώς μεταξύ των επιχειρήσεων και των πελατών/συνεργατών τους, ακόμα και στη διείσδυση σε νέες αγορές.

Είναι σαφές, νομίζω, γιατί εστίασα σε επιχειρήσεις και όχι ιδιώτες, το συμπέρασμα είναι ότι ενώ η αγορά θα κρίνει τελικά, πέρα από το νομοθετικό πλαίσιο, ποιοι είναι οι καλύτεροι μεταφραστές σε ποιότητα και επαγγελματισμό, το συμφέρον του κλάδου είναι να μεγεθύνει αυτή την αγορά με ενδιαφέρον στη μετάφραση, να επενδύσει στη διαφήμιση των υπηρεσιών του και των πλεονεκτημάτων του και να υποστηρίξει, προωθήσει (ή δημιουργήσει) μεταφραστικές ανάγκες, όπως συμβαίνει σε κάθε προϊόν ή υπηρεσία της αγοράς. Με ποιον τρόπο; Αυτό το αφήνω σε εσάς…(ή ίσως το δούμε σε επόμενο κείμενο)

Posted on by

After one year of online operation, it was crucial for us to meet the team of our translators. This was the idea behind the organization of yourtranslator’s first birthday party, an event that aimed to bring all of us together to discuss about everything, but first and foremost to know each other better! It was actually one of these days that we had the first face-to-face meeting of the three of us too, since we have been operating not only on an online basis, but also from distant places! Imagine how meaningful and long-expected these two meetings were!

The meeting with the translators took place on December 20, at Floral Café in Athens and, against all obstacles –the mass means of transportation strike- we were really happy to meet some of our collaborators who joined us that winter afternoon. The cheerful mood of everyone was a great start for a warm welcome and friendly introduction! We got to know each other and shared our experiences on translation, freelancing and working under the current financial conditions. We realized that our common worries had to do with the quality of the translations, the translators’ fees and the new trends of the sector regarding new languages and CAT tools. On the other hand, we agreed that there might be new opportunities in the field and that we actually participate in the shaping of the new working reality, while advertising ourselves and collaborating with each other will enhance our professional status. We also talked about educational challenges and the training of translators in Greek universities or other private institutions. Most of all, we welcomed any feedback for the website and our work, any idea for the amelioration of our services and relationship with the translators.

Although we are working online, we strongly believe in the importance of real social life and direct professional relations. We hope that the translators enjoyed this meeting as much as we did! If you missed it, don’t worry, because we will do it again! We can’t wait for a second meeting in Thessaloniki and probably more in the future! And don’t wait for these meetings to know us, feel free to contact us any time for some coffee and chat!

 

Posted on by

Την Τετάρτη 17 Οκτωβρίου, στο πλαίσιο του εορτασμού της Ευρωπαϊκής Ημέρας Γλωσσών, πραγματοποιήθηκε η ημερίδα για το επάγγελμα του μεταφραστή. Η ημερίδα κάλυψε διάφορους τομείς απασχόλησης των μεταφραστών, όπως τους εκδοτικούς οίκους, την ΕΕ, το ΥΠΕΞ, τα μεταφραστικά γραφεία, το κατ’ οίκον γραφείο, καθώς και την εκπαίδευση των μεταφραστών στον ελληνικό ακαδημαϊκό χώρο και την δυνατότητα εξάσκησής τους μέσω της παραχώρησης εθελοντικών μεταφράσεων. Τέλος, είχαμε κι εμείς τη χαρά να παρουσιάσουμε τη δική μας μεταφραστική πρωτοβουλία, τη σελίδα μας http://yourtranslator.gr/.

Η μετάφραση, που είναι σημαντική τόσο για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (βλ. μετάφραση τροπολογιών) όσο και για τα Γραφεία Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Europe DIRECT (βλ. σεβασμός γλωσσικής ταυτότητας), συγκεντρώνει αυξημένο ενδιαφέρον στη χώρα μας όπου η ζήτηση μεταφραστικών σπουδών είναι μεγαλύτερη της προσφοράς, γεγονός που έχει οδηγήσει στην αύξηση των ιδιωτικών σχολών που εκπαιδεύουν μεταφραστές. Άλλωστε απαιτείται αναδιαμόρφωση του ακαδημαϊκού τοπίου με την προσθήκη περισσότερων γλωσσών, πιο εξειδικευμένου διδακτικού προσωπικού και νέων ειδών μετάφρασης (βλ. υποτιτλισμός, τοπική προσαρμογή). Μια ευχάριστη είδηση ήρθε από τις εκδοτικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Μετάφραση-Μεταφρασεολογία» (ΕΚΠΑ), καθώς ομαδικές εργασίες φοιτητών εκδόθηκαν και αμείφθηκαν, ενώ βρήκαμε πολύ ενδιαφέρουσα τη θεματολογία και άλλων εργασιών του ίδιου ΜΠ που εξέτασαν πολιτισμικές μεταβλητές στην μεταφραστική πρακτική (ζητήματα φύλου κ.ά.). Η εθελοντική μετάφραση σε ΜΚΟ παρέχει επίσης τη δυνατότητα απόκτησης εμπειρίας για τους ενδιαφερόμενους, με αίσθημα κοινωνικής προσφοράς και χωρίς άγχος.

Οι 3 σύλλογοι μεταφραστών που εκπροσωπήθηκαν και πήραν το λόγο παρουσίασαν το έργο τους και ζητήματα απασχόλησης των μεταφραστών στην Ελλάδα. Η εστίαση στην κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των μεταφραστών βρίσκεται στο επίκεντρο της δράσης της ΠΕΕΜΠΙΠ, ενώ η ΠΕΜ προσπαθεί να χαράξει τη δική της πορεία στο μεταφραστικό χώρο μέσα από την εξέλιξη του ιστορικού της συλλόγου. Ο ΣΜΕΔ, τέλος, ανέδειξε ζητήματα κακών πρακτικών μεταφραστικών γραφείων που διαμορφώνουν συνθήκες εκμετάλλευσης των μεταφραστών (δωρεάν εργασία υπό τύπον πρακτικής, χαμηλές αμοιβές σε έργα ΕΕ, καθυστέρηση καταβολής ή μη καταβολή αμοιβών, κ.ά.) και πρέπει να αντιμετωπιστούν συλλογικά και αποτελεσματικά.

Οι επιστημονικές και λογοτεχνικές εκδόσεις αποτελούν σημαντικό κομμάτι της απασχόλησης των μεταφραστών. Η μείωση των αμοιβών, η ετεροαπασχόληση και αφάνεια των μεταφραστών περιγράφουν την κατάσταση σε ένα χώρο όπου η βιβλιοπαραγωγή αυξάνεται, η αγγλική γλώσσα κυριαρχεί, η ποίηση οδηγείται στην αυτοέκδοση και το αναγνωστικό κοινό μειώνεται. Η διαδικασία έκδοσης, μέσα από τα διάφορα στάδιά της (μετάφραση, επιστημονική επιμέλεια, σελιδοποίηση, γλωσσική επιμέλεια, εκτύπωση και βιβλιοδεσία) περιβάλλεται από την ανάγκη εξισορρόπησης της μη επέμβασης στο πρωτότυπο και της υιοθέτησης ενός σύγχρονου λόγου με τη χρήση των κρατούντων όρων, παραμένει όμως πάντα η μετάφραση σε αυτό το πλαίσιο ένα έργο αναδημιουργίας. Η επιμέλεια στις επιστημονικές εκδόσεις έχει τις ειδικές δυσκολίες της, καθώς ενδιαφέρει η καλή ροή του λόγου και η χρηστικότητα του κειμένου, αλλά απαιτείται επίσης γνώση του ιδιώματος κάθε επιστήμης, ενίοτε οροπλασία και κάποτε συντονισμός ομάδας μεταφραστών που εκπονούν τη μετάφραση. Πολλές φορές ζητείται η γνώμη ειδικών και υπάρχει οδηγός ύφους που τηρείται από τις εκδόσεις.

Από την κριτική της μετάφρασης προκύπτει η ανάγκη εξέτασης του ρόλου όλων των εμπλεκόμενων –από το μεταφραστή μέχρι το κοινό- και απάντησης ερωτημάτων σχετικά με την πρόθεση του συγγραφέα, την α-μεταφρασιμότητα, τη δυσκολία εισόδου στο χώρο των μεταφραστών, την ευκολία εισόδου στο χώρο μη μεταφραστών, καθώς και την αμοιβή των μεταφραστών. Από την άλλη πλευρά, τα τεχνοκριτικά κείμενα αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε επίπεδο ορολογίας, σύνταξης, στίξης, διαχείρισης των ονομάτων, ύφους, επιμέλειας και παραπομπών. Αυτό που είναι θετικό, τέλος, για τη λογοτεχνική μετάφραση είναι η αδυναμία εκπόνησης αυτόματων μεταφράσεων και η είσοδος γλωσσομαθών σε σχέση με το παρελθόν, όπου το έργο ήταν στα χέρια λογίων και συγγραφέων (οι αμοιβές, βέβαια, παραμένουν πρόβλημα).

Περνώντας τώρα στους θεσμικούς πελάτες του μεταφραστή, παρουσιάστηκε η εξωτερική μετάφραση στη ΓΔ Μετάφρασης της Επιτροπής, με το 28% των μεταφράσεων να ανατίθενται εξωτερικά, την πρόταση των εργαλείων http://iate.europa.eu/iatediff/SearchByQueryLoad.do?method=load και http://eur-lex.europa.eu/ και την επεξήγηση της αξιολόγησης της ποιότητας των μεταφράσεων με συγκεκριμένους κωδικούς σφαλμάτων και την παροχή πληροφοριών ανάδρασης στους ενδιαφερόμενους. Για την εξωτερική μετάφραση, που αφορά γραφεία, αλλά και μεμονωμένους μεταφραστές, δείτε και εδώ: http://ec.europa.eu/translation/documents/ guide_contractors_en.pdf και https://webgate.ec.europa.eu/dgt/freelance/help/guide-en.pdf. Εξωτερικοί συνεργάτες είναι επίσης και οι μεταφραστές του ΥΠΕΞ, οι οποίοι είναι διοικητικοί υπάλληλοι και μάλιστα αυτασφαλιζόμενοι. Οι κατηγορίες εγγράφων που χειρίζονται αφορούν γενικά πιστοποιητικά, πιστοποιητικά σχετικά με την εκπαίδευση και φορολογικά έγγραφα, ιατρικά και δύσκολα οικονομικά και τεχνικά κείμενα, νομοθετικά κείμενα και κείμενα διαγωνισμών, ενώ φέρουν ποινική ευθύνη για τη διεκπεραίωσή τους (ακρίβεια, εγκυρότητα, απόρρητο υπηρεσιακών εγγράφων, κ.λπ.). Γενικά, καλύπτεται ευρύ φάσμα γλωσσών, υπάρχει επαναληψιμότητα, απαιτούνται προσωπικά στοιχεία των πελατών (ζήτημα με ονόματα), ενώ  προκύπτουν και ζητήματα σχετικά με τη μορφή των εγγράφων.

Ύστερα ήρθε η σειρά μας! Με λίγο άγχος στην αρχή, αλλά και χαρά για τη συμμετοχή μας στην ημερίδα, μιλήσαμε για τη σελίδα μας, ποιοι είμαστε, τι κάνουμε, πώς γεννήθηκε η ιδέα, τι θετικά αποκομίσαμε, ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσαμε και ποιους στόχους θέτουμε για το μέλλον. Κυρίως τονίζουμε τα θετικά της συνεργασίας μας, την άμεση σχέση με τους πελάτες, χωρίς τη διαμεσολάβηση των γραφείων, τις προκλήσεις επιχειρηματικότητας και ηλεκτρονικού μάρκετινγκ και το χαμηλό κόστος του εγχειρήματος! Προχωράμε πάντα χάρη στην ομάδα μας που ευχαριστούμε θερμά!

Ακολούθησε η παρουσίαση των ιδιαιτεροτήτων του ιδιόκτητου μεταφραστικού γραφείου στην επαρχία, με προκλήσεις που αφορούν τα είδη των εγγράφων, τη διάδοση της νέας επιχείρησης, τη διαμόρφωση των τιμών και την απουσία δυνατοτήτων περαιτέρω κατάρτισης. Μια άλλη άποψη μεταφραστικού γραφείου μίλησε για την ανάγκη συνεννόησης μεταφραστή-εργοδότη για τη φύση της συνεργασίας τους, ενώ τόνισε ότι οι συνθήκες εργασίες των μεταφραστών είναι και θέμα επιλογής τους. Πολλοί μεταφραστές απασχολούνται, ωστόσο, και κατ’ οίκον και εκεί οι συνθήκες εργασίας είναι διαφορετικές, με μειονεκτήματα τη δυσκολία διαχωρισμού εργασιακού και προσωπικού χώρου, τη δυσκολία κατανόησης των εργασιακών αναγκών από το ανθρώπινο περιβάλλον, τη δέσμευση, τελικά, σε αυτό το χώρο, την έλλειψη ωραρίου και το αυξανόμενο κόστος του ελεύθερου επαγγελματία μεταφραστή. Τέλος, αναπτύχθηκε ο νέος τομέας της τοπικής προσαρμογής (αφετηρία ’80) που περιλαμβάνει μετάφραση, μηχανική επεξεργασία, έλεγχο και δοκιμή, αλλά απαιτεί σημαντική προσπάθεια στη δημιουργία και διαχείριση ορολογίας, καθώς και την εκμάθηση πληθώρας εργαλείων και προγραμμάτων.

Συνολικά, θεωρούμε ότι η ημερίδα ήταν πολύ χρήσιμη, καθώς κάλυψε όλες τις πτυχές απασχόλησης των μεταφραστών, σκιαγράφησε τις πραγματικές συνθήκες στο χώρο (θετικά σημεία και προβλήματα) και έθεσε ερωτήματα αφήνοντας περιθώριο για συζητήσεις, με τη συμμετοχή και αλληλεπίδραση όλων των ενδιαφερόμενων μερών. Αν μη τι άλλο όποιος/α θέλει να γίνει μεταφραστής/μεταφράστρια, ξέρει τι θα αντιμετωπίσει!