Την Τετάρτη 17 Οκτωβρίου, στο πλαίσιο του εορτασμού της Ευρωπαϊκής Ημέρας Γλωσσών, πραγματοποιήθηκε η ημερίδα για το επάγγελμα του μεταφραστή, όπου είχαμε κι εμείς τη χαρά να παρουσιάσουμε τη δική μας μεταφραστική πρωτοβουλία, τη σελίδα μας http://yourtranslator.gr/. Όσοι δεν μας παρακολουθήσατε από κοντά, μπορείτε να μας δείτε σε αυτό το βίντεο. Μπορείτε επίσης να διαβάσετε περισσότερα για την ημερίδα εδώ.
Category Archives: Translation
Τι (ενδιαφέροντα) ακούσαμε στην Ημερίδα για το Επάγγελμα του Μεταφραστή/της Μεταφράστριας
Την Τετάρτη 17 Οκτωβρίου, στο πλαίσιο του εορτασμού της Ευρωπαϊκής Ημέρας Γλωσσών, πραγματοποιήθηκε η ημερίδα για το επάγγελμα του μεταφραστή. Η ημερίδα κάλυψε διάφορους τομείς απασχόλησης των μεταφραστών, όπως τους εκδοτικούς οίκους, την ΕΕ, το ΥΠΕΞ, τα μεταφραστικά γραφεία, το κατ’ οίκον γραφείο, καθώς και την εκπαίδευση των μεταφραστών στον ελληνικό ακαδημαϊκό χώρο και την δυνατότητα εξάσκησής τους μέσω της παραχώρησης εθελοντικών μεταφράσεων. Τέλος, είχαμε κι εμείς τη χαρά να παρουσιάσουμε τη δική μας μεταφραστική πρωτοβουλία, τη σελίδα μας http://yourtranslator.gr/.
Η μετάφραση, που είναι σημαντική τόσο για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (βλ. μετάφραση τροπολογιών) όσο και για τα Γραφεία Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Europe DIRECT (βλ. σεβασμός γλωσσικής ταυτότητας), συγκεντρώνει αυξημένο ενδιαφέρον στη χώρα μας όπου η ζήτηση μεταφραστικών σπουδών είναι μεγαλύτερη της προσφοράς, γεγονός που έχει οδηγήσει στην αύξηση των ιδιωτικών σχολών που εκπαιδεύουν μεταφραστές. Άλλωστε απαιτείται αναδιαμόρφωση του ακαδημαϊκού τοπίου με την προσθήκη περισσότερων γλωσσών, πιο εξειδικευμένου διδακτικού προσωπικού και νέων ειδών μετάφρασης (βλ. υποτιτλισμός, τοπική προσαρμογή). Μια ευχάριστη είδηση ήρθε από τις εκδοτικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του Διατμηματικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Μετάφραση-Μεταφρασεολογία» (ΕΚΠΑ), καθώς ομαδικές εργασίες φοιτητών εκδόθηκαν και αμείφθηκαν, ενώ βρήκαμε πολύ ενδιαφέρουσα τη θεματολογία και άλλων εργασιών του ίδιου ΜΠ που εξέτασαν πολιτισμικές μεταβλητές στην μεταφραστική πρακτική (ζητήματα φύλου κ.ά.). Η εθελοντική μετάφραση σε ΜΚΟ παρέχει επίσης τη δυνατότητα απόκτησης εμπειρίας για τους ενδιαφερόμενους, με αίσθημα κοινωνικής προσφοράς και χωρίς άγχος.
Οι 3 σύλλογοι μεταφραστών που εκπροσωπήθηκαν και πήραν το λόγο παρουσίασαν το έργο τους και ζητήματα απασχόλησης των μεταφραστών στην Ελλάδα. Η εστίαση στην κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των μεταφραστών βρίσκεται στο επίκεντρο της δράσης της ΠΕΕΜΠΙΠ, ενώ η ΠΕΜ προσπαθεί να χαράξει τη δική της πορεία στο μεταφραστικό χώρο μέσα από την εξέλιξη του ιστορικού της συλλόγου. Ο ΣΜΕΔ, τέλος, ανέδειξε ζητήματα κακών πρακτικών μεταφραστικών γραφείων που διαμορφώνουν συνθήκες εκμετάλλευσης των μεταφραστών (δωρεάν εργασία υπό τύπον πρακτικής, χαμηλές αμοιβές σε έργα ΕΕ, καθυστέρηση καταβολής ή μη καταβολή αμοιβών, κ.ά.) και πρέπει να αντιμετωπιστούν συλλογικά και αποτελεσματικά.
Οι επιστημονικές και λογοτεχνικές εκδόσεις αποτελούν σημαντικό κομμάτι της απασχόλησης των μεταφραστών. Η μείωση των αμοιβών, η ετεροαπασχόληση και αφάνεια των μεταφραστών περιγράφουν την κατάσταση σε ένα χώρο όπου η βιβλιοπαραγωγή αυξάνεται, η αγγλική γλώσσα κυριαρχεί, η ποίηση οδηγείται στην αυτοέκδοση και το αναγνωστικό κοινό μειώνεται. Η διαδικασία έκδοσης, μέσα από τα διάφορα στάδιά της (μετάφραση, επιστημονική επιμέλεια, σελιδοποίηση, γλωσσική επιμέλεια, εκτύπωση και βιβλιοδεσία) περιβάλλεται από την ανάγκη εξισορρόπησης της μη επέμβασης στο πρωτότυπο και της υιοθέτησης ενός σύγχρονου λόγου με τη χρήση των κρατούντων όρων, παραμένει όμως πάντα η μετάφραση σε αυτό το πλαίσιο ένα έργο αναδημιουργίας. Η επιμέλεια στις επιστημονικές εκδόσεις έχει τις ειδικές δυσκολίες της, καθώς ενδιαφέρει η καλή ροή του λόγου και η χρηστικότητα του κειμένου, αλλά απαιτείται επίσης γνώση του ιδιώματος κάθε επιστήμης, ενίοτε οροπλασία και κάποτε συντονισμός ομάδας μεταφραστών που εκπονούν τη μετάφραση. Πολλές φορές ζητείται η γνώμη ειδικών και υπάρχει οδηγός ύφους που τηρείται από τις εκδόσεις.
Από την κριτική της μετάφρασης προκύπτει η ανάγκη εξέτασης του ρόλου όλων των εμπλεκόμενων –από το μεταφραστή μέχρι το κοινό- και απάντησης ερωτημάτων σχετικά με την πρόθεση του συγγραφέα, την α-μεταφρασιμότητα, τη δυσκολία εισόδου στο χώρο των μεταφραστών, την ευκολία εισόδου στο χώρο μη μεταφραστών, καθώς και την αμοιβή των μεταφραστών. Από την άλλη πλευρά, τα τεχνοκριτικά κείμενα αντιμετωπίζουν δυσκολίες σε επίπεδο ορολογίας, σύνταξης, στίξης, διαχείρισης των ονομάτων, ύφους, επιμέλειας και παραπομπών. Αυτό που είναι θετικό, τέλος, για τη λογοτεχνική μετάφραση είναι η αδυναμία εκπόνησης αυτόματων μεταφράσεων και η είσοδος γλωσσομαθών σε σχέση με το παρελθόν, όπου το έργο ήταν στα χέρια λογίων και συγγραφέων (οι αμοιβές, βέβαια, παραμένουν πρόβλημα).
Περνώντας τώρα στους θεσμικούς πελάτες του μεταφραστή, παρουσιάστηκε η εξωτερική μετάφραση στη ΓΔ Μετάφρασης της Επιτροπής, με το 28% των μεταφράσεων να ανατίθενται εξωτερικά, την πρόταση των εργαλείων http://iate.europa.eu/iatediff/SearchByQueryLoad.do?method=load και http://eur-lex.europa.eu/ και την επεξήγηση της αξιολόγησης της ποιότητας των μεταφράσεων με συγκεκριμένους κωδικούς σφαλμάτων και την παροχή πληροφοριών ανάδρασης στους ενδιαφερόμενους. Για την εξωτερική μετάφραση, που αφορά γραφεία, αλλά και μεμονωμένους μεταφραστές, δείτε και εδώ: http://ec.europa.eu/translation/documents/ guide_contractors_en.pdf και https://webgate.ec.europa.eu/dgt/freelance/help/guide-en.pdf. Εξωτερικοί συνεργάτες είναι επίσης και οι μεταφραστές του ΥΠΕΞ, οι οποίοι είναι διοικητικοί υπάλληλοι και μάλιστα αυτασφαλιζόμενοι. Οι κατηγορίες εγγράφων που χειρίζονται αφορούν γενικά πιστοποιητικά, πιστοποιητικά σχετικά με την εκπαίδευση και φορολογικά έγγραφα, ιατρικά και δύσκολα οικονομικά και τεχνικά κείμενα, νομοθετικά κείμενα και κείμενα διαγωνισμών, ενώ φέρουν ποινική ευθύνη για τη διεκπεραίωσή τους (ακρίβεια, εγκυρότητα, απόρρητο υπηρεσιακών εγγράφων, κ.λπ.). Γενικά, καλύπτεται ευρύ φάσμα γλωσσών, υπάρχει επαναληψιμότητα, απαιτούνται προσωπικά στοιχεία των πελατών (ζήτημα με ονόματα), ενώ προκύπτουν και ζητήματα σχετικά με τη μορφή των εγγράφων.
Ύστερα ήρθε η σειρά μας! Με λίγο άγχος στην αρχή, αλλά και χαρά για τη συμμετοχή μας στην ημερίδα, μιλήσαμε για τη σελίδα μας, ποιοι είμαστε, τι κάνουμε, πώς γεννήθηκε η ιδέα, τι θετικά αποκομίσαμε, ποιες δυσκολίες αντιμετωπίσαμε και ποιους στόχους θέτουμε για το μέλλον. Κυρίως τονίζουμε τα θετικά της συνεργασίας μας, την άμεση σχέση με τους πελάτες, χωρίς τη διαμεσολάβηση των γραφείων, τις προκλήσεις επιχειρηματικότητας και ηλεκτρονικού μάρκετινγκ και το χαμηλό κόστος του εγχειρήματος! Προχωράμε πάντα χάρη στην ομάδα μας που ευχαριστούμε θερμά!
Ακολούθησε η παρουσίαση των ιδιαιτεροτήτων του ιδιόκτητου μεταφραστικού γραφείου στην επαρχία, με προκλήσεις που αφορούν τα είδη των εγγράφων, τη διάδοση της νέας επιχείρησης, τη διαμόρφωση των τιμών και την απουσία δυνατοτήτων περαιτέρω κατάρτισης. Μια άλλη άποψη μεταφραστικού γραφείου μίλησε για την ανάγκη συνεννόησης μεταφραστή-εργοδότη για τη φύση της συνεργασίας τους, ενώ τόνισε ότι οι συνθήκες εργασίες των μεταφραστών είναι και θέμα επιλογής τους. Πολλοί μεταφραστές απασχολούνται, ωστόσο, και κατ’ οίκον και εκεί οι συνθήκες εργασίας είναι διαφορετικές, με μειονεκτήματα τη δυσκολία διαχωρισμού εργασιακού και προσωπικού χώρου, τη δυσκολία κατανόησης των εργασιακών αναγκών από το ανθρώπινο περιβάλλον, τη δέσμευση, τελικά, σε αυτό το χώρο, την έλλειψη ωραρίου και το αυξανόμενο κόστος του ελεύθερου επαγγελματία μεταφραστή. Τέλος, αναπτύχθηκε ο νέος τομέας της τοπικής προσαρμογής (αφετηρία ’80) που περιλαμβάνει μετάφραση, μηχανική επεξεργασία, έλεγχο και δοκιμή, αλλά απαιτεί σημαντική προσπάθεια στη δημιουργία και διαχείριση ορολογίας, καθώς και την εκμάθηση πληθώρας εργαλείων και προγραμμάτων.
Συνολικά, θεωρούμε ότι η ημερίδα ήταν πολύ χρήσιμη, καθώς κάλυψε όλες τις πτυχές απασχόλησης των μεταφραστών, σκιαγράφησε τις πραγματικές συνθήκες στο χώρο (θετικά σημεία και προβλήματα) και έθεσε ερωτήματα αφήνοντας περιθώριο για συζητήσεις, με τη συμμετοχή και αλληλεπίδραση όλων των ενδιαφερόμενων μερών. Αν μη τι άλλο όποιος/α θέλει να γίνει μεταφραστής/μεταφράστρια, ξέρει τι θα αντιμετωπίσει!
Η ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
Τι οφέλη μπορεί να έχουν τα ξενοδοχεία από τη μετάφραση της ιστοσελίδας τους; Η απάντηση είναι: «πολλά». Όπως θα δούμε στη συνέχεια, η μετάφραση διαμεσολαβεί μεταξύ του ξενοδοχείου και του πελάτη λειτουργώντας ως πολλαπλασιαστής της προβολής του ξενοδοχείου, με κόστος που επιβαρύνει άπαξ το ξενοδοχείο, αλλά εξασφαλίζει σταθερή και μόνιμη αύξηση της προβολής και του τζίρου του.
Στις μέρες μας, η διαφήμιση έχει ήδη μεταφερθεί στο διαδίκτυο και είναι πλέον αδιανόητο για οποιαδήποτε σύγχρονη επιχείρηση να μην έχει μια ιστοσελίδα και να μην προβάλλεται στο διαδίκτυο (μηχανές αναζήτησης, κοινωνικά μέσα δικτύωσης, κ.λπ.) και αυτό το έχουν καταλάβει καλά οι επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των τουριστικών επιχειρήσεων. Μάλιστα οι τελευταίες ενισχύουν την προβολή αυτή παρέχοντας τη δυνατότητα ηλεκτρονικών κρατήσεων στους πελάτες, καθώς και επιλέγοντας να καταχωρηθούν σε αναγνωρίσιμους οδηγούς όπως οι http://www.booking.com/ και http://www.tripadvisor.com.gr/. Αυτό σημαίνει βέβαια ότι αποδέχονται να καταβάλουν χρήματα για τις εν λόγω υπηρεσίες, αναγνωρίζοντας τη σημασία και την πρόσθετη αξία για την επιχείρησή τους.
Το επόμενο βήμα για την αύξηση της προβολής των τουριστικών επιχειρήσεων, αυτό το οποίο στοχεύει απευθείας στον υποψήφιο πελάτη – ο οποίος δεν έχει λάβει ξανά τις υπηρεσίες του ξενοδοχείου και πρέπει να διαλέξει ανάμεσα σε πολλά που εμφανίζει η ηλεκτρονική του αναζήτηση- είναι η μετάφραση της ιστοσελίδας του ξενοδοχείου σε άλλες γλώσσες, στις γλώσσες του επιδιωκόμενου τουριστικού κοινού (εφόσον, βέβαια, δεν στηρίζεται αποκλειστικά στον ελληνικό τουρισμό και τη διαμεσολάβηση των τουριστικών γραφείων).
Ας πούμε ότι ο πελάτης έχει τη δυνατότητα επιλογής ενός ξενοδοχείου που δεν έχει τη γλώσσα του στη σελίδα του και ενός που έχει τη γλώσσα του, ποιο ξενοδοχείο θα διάλεγε; Ας υποθέσουμε μάλιστα ότι ο υποψήφιος πελάτης δεν είναι Βρετανός ή Αμερικανός ή Αυστραλός, πόσο πιθανό είναι να γνωρίζει άριστα ελληνικά ή αγγλικά; Θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι τα αγγλικά είναι διεθνής γλώσσα, αλλά η γλωσσική κουλτούρα των Γερμανών, των Γάλλων, των Ρώσων και των Κινέζων γνωρίζουμε ότι δεν περιλαμβάνει την εκμάθηση ξένων γλωσσών και εκτιμά ιδιαίτερα –απαιτεί θα έλεγα- τη λήψη υπηρεσιών και την επικοινωνία στη μητρική γλώσσα κάθε εθνικότητας. Τα παραπάνω ισχύουν ιδιαίτερα μάλιστα για τους Ρώσους και Κινέζους τουρίστες, των οποίων το βιοτικό επίπεδο ανεβαίνει και άρα είναι σημαντικό πλέον να έχουν τη δυνατότητα επιλογών που ικανοποιούν τις ατομικές τους ανάγκες και απαιτήσεις.
Επιπλέον, είναι σαφές ότι η προσθήκη περισσότερων γλωσσών στην ιστοσελίδα των ξενοδοχείων μέσω της μετάφρασης, αυξάνει και βελτιστοποιεί την προβολή και εμφανισιμότητά τους στις μηχανές αναζήτησης και σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, με τη χρήση λέξεων-κλειδιών στη γλώσσα του στοχούμενου τουριστικού κοινού. Συνολικά, η εικόνα του επιπέδου και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών ενός ξενοδοχείου βελτιώνεται πολύ, καθώς όσο σημαντική ήταν και είναι η παρουσία ενός/μιας πολύγλωσσου/ης υπαλλήλου υποδοχής, τόσο απαραίτητη είναι πλέον και η ηλεκτρονική πολύγλωσση εξυπηρέτηση. Τέλος, επειδή το κόστος αποτελεί συνεκτιμώμενο παράγοντα, πρέπει να σημειωθεί ότι αυτό καταβάλλεται άπαξ (εκτός τυχόν ενημερώσεων της σελίδας και επικοινωνιών με πελάτες), ενώ τα οφέλη της μετάφρασης ακολουθούν την τουριστική επιχείρηση σε όλη τη διάρκεια ζωής της.
Συμπερασματικά, θα θέλαμε να τονίσουμε ότι η μετάφραση των ιστοσελίδων (και του τουριστικού υλικού προβολής γενικότερα) αυξάνει την προβολή των παρόχων τουριστικών υπηρεσιών στις μηχανές αναζήτησης και προσελκύει τουριστικό κοινό που δεν γνωρίζει ή δεν επιθυμεί να χρησιμοποιήσει την αγγλική γλώσσα. Πρόκειται για μια πραγματικότητα που αρκετά διστακτικά, αλλά με αυξανόμενο ρυθμό, αντιλαμβάνονται όλο και περισσότερες τουριστικές επιχειρήσεις που προσαρμόζονται στη σύγχρονη πραγματικότητα. Αποτελεί έξυπνη στρατηγική η εξωστρέφεια σε καιρούς κρίσης και «όσο και αν φαίνεται περίεργο, η εμπειρική έρευνα καταδεικνύει ότι οι επιχειρήσεις που βγαίνουν κερδισμένες μετά από μιαν ύφεση είναι εκείνες οι οποίες κατά τη διάρκεια της ύφεσης ξοδεύουν περισσότερο από τους ανταγωνιστές τους σε διαφήμιση και γενικότερη υποστήριξη των υπηρεσιών τους», όπως υποστηρίζει και ο καθηγητής Στρατηγικής Διοίκησης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Βασίλης Παπαδάκης.