της Ντίνας Τυροβολά

customer-experience-3024488_640

Εμπνευσμένη από τον οδηγό Getting it Right της μεταφράστριας-γκουρού Chris Durban και από τη μετάφρασή του στα ελληνικά «Μετάφραση-Κάντε το σωστά» σε συνεργασία της ΠΕΕΜΠΙΠ και της ΠΕΜ (οδηγός ο οποίος χρησιμοποιείται και από μεγάλες μεταφραστικές εταιρείες της χώρας), και αισθανόμενη την ανάγκη να μειώσω το άγχος των πελατών μας για την ποιότητα της μετάφρασης που θα λάβουν, αποφάσισα να κάνω κάποιες σημειώσεις που θα φανούν χρήσιμες ελπίζω σε όσους και όσες χρειάζονται κάποια στιγμή -ή τακτικά- μεταφράσεις.

Αρχικά, να αντιληφθούμε και εμείς οι μεταφραστές/τριες ότι το άγχος των πελατών οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην άγνοια του αντικειμένου και του τρόπου εργασίας μας, στη άγνοια της προστιθέμενης αξίας της καλής μετάφρασης και της συνεργασίας με επαγγελματίες και, κυρίως, στη μη γνώση ξένων γλωσσών, που δυσχεραίνει τον έλεγχο της ποιότητας της δουλειά μας.

guide
Γι’αυτό το λόγο, σε αυτό το κείμενο, θα ήθελα να σας παροτρύνω θερμά να διαβάσετε τον ανωτέρω οδηγό, ο οποίος θα σας βοηθήσει πολύ και θα σας λύσει πολλές απορίες (μιλά για όλα τα παραπάνω σημεία προβληματισμού). Κάποιες πινελιές γνώσης και ενημέρωσης θα προσθέσω εδώ για να σας βοηθήσω να καταλάβετε έναν κλάδο, όπως και εμείς θα χρειαζόταν να μιλήσουμε μαζί σας λίγο παραπάνω για τον δικό σας τομέα, καθότι δεν ανήκουμε στην κατηγορία αυτών που πιστεύουν ότι τα ξέρουν όλα, καθένας ξέρει τον τομέα του καλύτερα.

Οι επαγγελματίες μεταφραστές/τριες λοιπόν είναι επιστήμονες που έχουν σπουδάσει μετάφραση (ναι, είναι αντικείμενο ανώτατων σπουδών) και έχουν εξασκηθεί πολύ στη μετάφραση διάφορων κειμένων, αφού διαβάσουν θεωρία και συζητήσουν για τη διαδικασία και τις τεχνικές της μετάφρασης και καταλήξουν σε ένα είδος μετάφρασης με το οποίο θα ασχοληθούν. Αυτό σημαίνει ότι αποκτούν εξειδίκευση, για παράδειγμα στα νομικά ή στα ιατρικά κείμενα, ή ακόμα μεγαλύτερη εξειδίκευση στα τεχνικά κείμενα που αφορούν μόνο γεωργικά μηχανήματα. Οι επαγγελματίες μεταφραστές/τριες εμπλουτίζουν διαρκώς τις γνώσεις τους στο αντικείμενο παρακολουθώντας από κοντά τον κλάδο και τους ανθρώπους του, τις νέες τεχνολογίες, τις νέες ανακαλύψεις, τις νέες αγορές. Ταυτόχρονα, χρησιμοποιούν μεταφραστικά εργαλεία, μεταφραστικές τεχνολογίες επενδύοντας χρόνο και χρήματα στην αγορά αυτών, αλλά και στην εκπαίδευσή τους σε αυτά, για να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους και να βελτιώσουν την ποιότητα της δουλειάς τους. Οι επαγγελματίες μεταφραστές/τριες μεταφράζουν προς τη μητρική τους γλώσσα και φροντίζουν να γίνεται επιμέλεια της μετάφρασης σε δεύτερο χρόνο πριν την παραδώσουν στον πελάτη, δηλαδή έλεγχος της μετάφρασης από δεύτερο άτομο, επίσης επαγγελματία, για μια ανεξάρτητη εξωτερική γνώμη και αξιολόγηση. Και τα δύο αυτά άτομα που παρεμβαίνουν στη διαδικασία κάνουν έρευνα στο αντικείμενο και σε αντίστοιχα κείμενα, έρευνα για την τρέχουσα χρήση της γλώσσας, έρευνα στην ορολογία και στο τι θέλει ο πελάτης (γι’αυτό και ρωτούν πολλά).

Για όλα τα παραπάνω σημαντικός είναι και ο δικός σας ρόλος, του πελάτη: φροντίστε να έχετε καλογραμμένα πρωτότυπα κείμενα για να βοηθήσετε τη διαδικασία της μετάφρασης, εξηγήστε αναλυτικά τι θέλετε (γλώσσα, χώρα και κοινό στα οποία στοχεύετε, στοιχεία για την εταιρεία σας, για το συγκεκριμένο έργο…), δώστε χρόνο στον/στην επαγγελματία να κάνει την έρευνά του και αντιληφθείτε ότι η επαγγελματική, ποιοτική δουλειά συνεπάγεται και κάποιο κόστος το οποίο συνήθως πληρώνεται άπαξ, αλλά το όφελός της είναι πολλαπλασιαστικό και διαρκές.

Το συγκριτικό πλεονέκτημα του Yourtranslator σε σχέση με όλα τα παραπάνω είναι το εξής: είναι μια μεταφραστική εταιρεία την οποία διαχειρίζονται επαγγελματίες μεταφράστριες οι οποίες συνεργάζονται μόνο με επαγγελματίες μεταφραστές/τριες. Εφαρμόζουμε ολοκληρωμένες διαδικασίες διαχείρισης ποιότητας, π.χ. κάνουμε πάντα επιμέλεια (πλεονέκτημα σε σχέση με μεμονωμένους/ες μεταφραστές/τριες-freelancers), έχουμε πλήρη έλεγχο της διαδικασίας και της ποιότητας και μιλάμε απευθείας με τον πελάτη προσφέροντας εξατομικευμένες υπηρεσίες (πλεονέκτημα σε σχέση με μεγάλες εταιρείες με αλυσίδες προσωπικού, όχι απαραίτητα επαγγελματιών μεταφραστών/τριών). Από την ίδρυσή μας, διατηρούμε ακόμα τα δυνατά μας σημεία: την ευελιξία στους χρόνους και την εξυπηρέτηση, τη δυνατότητα παροχής επίσημων μεταφράσεων, τη συμμετοχή των διαχειριστριών και πολλών συνεργατών στην επαγγελματική μας Ένωση, την ΠΕΕΜΠΙΠ, και τέλος, αν αυτό έχει βαρύτητα για κάποιους, το σεβασμό και την ισότιμη με εμάς αντιμετώπιση των συνεργατών μας, τόσο στο επίπεδο της σχέσης, όσο και στο επίπεδο της συνέπειας των πληρωμών.

Αν εξακολουθείτε να νιώθετε…χαμένοι στη μετάφραση, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να σας λύσουμε όλες τις απορίες!

20160512_172202

της Ντίνας Τυροβολά

Φεστιβάλ Μετάφρασης στο πλαίσιο της 13ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης, 12-15 Μαΐου 2016

Ημέρα 1η

Την πρώτη μέρα της έκθεσης σε ένα χώρο γεμάτο βιβλία και λάτρεις του βιβλίου, καταρρίψαμε κάποιους μύθους για τη μετάφραση (αρκεί η γλωσσομάθεια, αρκεί η χρήση λεξικού) και δουλέψαμε πάνω στην αντίστροφη μετάφραση ελληνικά-αγγλικά με τον Christopher Lees και τους φοιτητές του. Μετά, 4 μεταφραστές (Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη, Κων/νος Παλαιολόγος, Αθηνά Ψυλλιά, Σωτήρης Σουλιώτης) ανέφεραν συγκεκριμένα σημεία (φράσεις, λέξεις, κ.λπ.) που τους δυσκόλεψαν στο τελευταίο τους έργο και εξήγησαν τι σημαίνει γι’ αυτούς «μεταφράζω πολλά έργα του ίδιου συγγραφέα» (ποια η σχέση τους με το συγγραφέα και με το έργο, και τι συμβαίνει τη διαδικασία της μετάφρασης).

20160512_152939

Ημέρα 2η

Μια πολύ συγκινητική παρουσίαση συνεργατικής μετάφρασης από τις Αθηνά Ψυλλιά και Παναγιώτα Μαυρίδου, μια πολύ εύστοχη επιλογή παραδειγμάτων μετάφρασης προς σχολιασμό, του Νίκου Κατσαούνη, μια πολύ κατατοπιστική παρουσίαση της εκπαίδευσης μεταφραστών στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο από τον Παναγιώτη Κελάνδρια και την Βιλελμίνη Σωσώνη και μια απολαυστική συζήτηση με το Daniel Hahn συνολικά για το επάγγελμα του μεταφραστή!

Ημέρα 3η

Μια πολύ καλή λογοτεχνική, μεταφραστική δουλειά από τον Stéphane Sawas και μια πολύ ωραία συνεργασία με τη Μαρία Τσούτσουρα με πρωταγωνιστές τα ίδια τα κείμενα. Ο μεταφραστής βγαίνει από το καβούκι του και δείχνει σε πραγματικό χρόνο πώς δουλεύει και τι διλήμματα αντιμετωπίζει, μια φοβερή performance με την Ιωάννα-Μαρία Μπατή να εκτίθεται άφοβα στο κοινό που συμμερίστηκε και τη βοήθησε στους προβληματισμούς της (οργάνωση: The Language Project). Τις μεταφραστικές τους επιλογές εξέθεσαν και υποστήριξαν και οι Χριστίνα Παπαντώνη και Δέσποινα Λάμπρου σε ένα ακόμα Translation Slam (βλ. μεταφραστικό διαξιφισμό) με βάση τα γερμανικά και ένα πολύ σύγχρονο κείμενο της Jenny Erpenbeck.

20160512_170924

Ημέρα 4η

Μια πολύ στοχευμένη παρουσίαση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν στην πράξη οι επαγγελματίες του υποτιτλισμού και της μεταγλώττισης και οι προκλήσεις της μεταφοράς από το χαρτί στην οθόνη, από τις Λένα Γκόγκου, Πένυ Καραγιαννίδη και Νάνσυ Παπαϊωάννου (κοινό πρόβλημα: η μεταφορά ονομάτων και αλφαβήτου). Εμπειρίες διερμηνείας από επαγγελματίες του κλάδου και εργαστήρι συλλογικής λογοτεχνικής μετάφρασης από τα ισπανικά με την πολύ χρήσιμη συμβολή φυσικών ομιλητών της γλώσσας, με τις Νατάσα Κυπράκη και Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη. Και μια εξαιρετική συζήτηση για τη διαδικασία μετάφρασης, επιμέλεια και έκδοσης ενός βιβλίου με το παράδειγμα της μετάφρασης των ερωτικών επιστολών του Αϊνστάιν (συντελεστές: Μαριάννα Τσάτσου, Στέλλα Τσικρικά, Δήμητρα-Ευδοξία Μπάτσιου και Γιώργος Χατζηβαντσίδης).

Η παρουσίασή μας

Η δική μας παρουσίαση, με την πολύτιμη συμμετοχή της προέδρου της ΠΕΕΜΠΙΠ Δήμητρας Σταφυλιά, προσέγγισε τη δημιουργική μετάφραση ως νεότερο είδος μετάφρασης, προερχόμενο από το χώρο της διαφήμισης. Τι είναι, τι δεξιότητες απαιτεί εκ μέρους των μεταφραστών, τι ανάγκες καλύπτει και πώς την αντιμετωπίζει η αγορά. Το κοινό συνδιαμόρφωσε την εικόνα και τα συμπεράσματα γύρω από το θέμα, συμβάλλοντας και στη συζήτηση περί των τιμών και του τρόπου προσέγγισης των πελατών.

Στον απόηχο…

Πρέπει να πω ότι όλοι βιώσαμε αυτό το τετραήμερο ως μια γιορτή της μετάφρασης, ως ένα άνοιγμα της δουλειάς μας προς τα έξω, που ανέδειξε τόσο τους ανθρώπους και τον κόπο τους, όσο και την αγάπη γι’ αυτή τη δουλειά και την αγάπη για το «άλλο», την άλλη γλώσσα, την άλλη κουλτούρα. Μια σειρά από «συναντήσεις», μοίρασμα εμπειριών και εκπληκτικά συνεργατικά έργα, που, αν αποσκοπούν σε κάτι, σίγουρα αυτό δεν είναι το χρήμα. Και μερικά όμορφα (ή πρακτικά) ερωτήματα βρήκαν απάντηση: Έχουν ήχο οι λέξεις, και ποια η σχέση τους με το χώρο; Ακούνε οι συγγραφείς φωνές; Πώς βοηθάς τον ακροατή, θεατή, πελάτη και προσθέτεις αξία σε ένα έργο ή μια επιχείρηση; Πόσο δύσκολη είναι η δουλειά μας; Πόσο συνεργατική μπορεί να γίνει; Ποια η σχέση του μεταφραστή με το συγγραφέα; Ποιες είναι οι προκλήσεις της διερμηνείας; Τι γίνεται με τις νέες ανάγκες σε γλώσσες λόγω της άφιξης ανθρώπων από άλλες χώρες; Ποιες είναι οι προοπτικές του κλάδου;

20160512_171106

Και άλλα: μπορεί μια έκθεση βιβλίου να έχει αφιέρωμα στη μετάφραση; Μπορεί ταυτόχρονα στο χώρο να υπάρχουν μουσικές, θεατρικά δρώμενα, η ανακάλυψη μιας άλλης γλώσσας (ρωσικής) και η προσέγγιση άλλων πολιτισμών, η συμμετοχή παιδιών σε εργαστήρια και ευκαιρίες για νέες, δημιουργικές συνεργασίες; Και η απάντηση: Μπορεί.

Όσο για το φεστιβάλ μετάφρασης, μια ωραία ιδέα (Ανθή Βηδενμάιερ) και μια πανταχού παρούσα δύναμη (Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη), αλλά και η συνδρομή όλων (ειδικά της ΠΕΕΜΠΙΠ) έκαναν δυνατή αυτή την εξαιρετική εμπειρία. Γι’ αυτό θα πω μόνο: Και του χρόνου!

Δείτε περισσότερες φωτογραφίες από τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ στη σελίδα της ΠΕΕΜΠΙΠ!